|
|||||
|
JACOBA'S ZOEN |
"Early Europe Tragedy" door Ingeborg Houwen voor het theater en al haar volk, in opdracht van Het Monsterverbond. Een geschreven speelstuk in vier bedrijven over een bestuurlijk conflict in Holland anno 1428. Een theaterverhaal over de oorlog tussen Philips van Bourgondië en zijn nicht Jacoba van Beieren.
PERSONAGES
Jacoba van Beieren 27, Landsvrouwe van Holland, Zeeland & Henegouwen\ aanvoerder van het Hoeksch Bevrijdingsleger\ in gevecht met het Brabants- Bourgondische bewind\echtgenote van de Engelse koningszoon Gloucestor (33) maar volgens Paus Martinus V (65) getrouwd met Jan van Brabant (24)
Philips van Bourgondië 29, hertogelijke achterneef van Jacoba van Beieren \ leenheer en militair adviseur van Jan van Brabant \ Initiator van de Orde van het Gulden Vlies\ aspirant Europees Keizer \
Keizer Sigismund 51, een duitse koning met de hoogste dynastieke macht in het Heilige Roomse Rijk Deutscher Nation
Vranck van Borselen 43, adellijke visserszoon van het eiland Borselen\ Bourgondisch Overheids Kapitein in Zeeland en Holland\ Sous Chef Aministratitieve Taken Philips
Johan van Noordeloos 28, Hoeksche (adellijke) officier
Tytjebokje 15, een priesteres
Jokos de Pokos 33, Hogepriesteres
Nar Rator vertellende taal & tijd toerist
Kennemer boeren
De Informacie Man
minstreel
boere, hof & heksmeisjes
Hollandse burgers
Justitie
Jeanne D'Arc
de beul
Lambert & Johan Cruyff
EERSTE BEDRIJF
1.1
NAR RATOR
Dames en Heren
Me and You
Welcome at this barbiequeue
Ik hier Uw Nar Rator
U daar mijn publiek
Ik weet van alles
U weet van niets
rijmt op fiets
zegt hier niets
in hartje zomer
7 Juli 1428
in dat deel van Holland
waar de Friese veerman
over klaagt
tegen Philips
als hij Amsterdam bezoekt.
Gewoon hangend aan de bar in de haven
of
als het een koopman is
op de beurs
Hertog Philips
wanneer wordt dat pokkewijf nou
eindelijk eens een Kennemer duinpan ingehakt
Zo kan het niet langer
De hertog hiermee de zegen gevend
Voor de jacht op Haar
met wie wij
op een
sindsdien Onzalig verklaarde
duintop staan
Aan de rand van een bos en een zee
Op de eigenhandig opgebroken handelsweg
tussen Zandvoort en Santpoort
BOEREN
UNSRE Landvrouwe!
NARRATOR
Met het Hoeksch Bevrijdings Leger
waaronder boeren uit de Kennemer Landen
BOEREN
UNSRE Landvrouw! Leve de krijg!
NARRATOR
U kijkt naar een early europe tragedy
momenteel naar gekke agrariërs
Die hebben gevochten
en overwonnen
BOEREN
UNSRE Landvrouw!
NARRATOR
Geen kar komt er meer langs
BOEREN
UNSRE Landvrouw!
NARRATOR
Dankzij
Inderdaad
Jacoba van Beieren
BOEREN
UNSRE Landvrouw!
NARRATOR
Haar gebaren
Wild en woest
Haar stem een ijle fluit
Uit het metalen dodenmasker
een super korset.
U bent in de Kennemer Duinen
Het is hartje zomer
De zon gaat juist onder
In scene een punt een
lied
BOERENSOLDATEN
onder onze Hoekse kappen
achter onze Hoekse schilden
reetten wij met hoekse messen
de bourgondisch brabantse boerenbuik
in deze
nu weer beierse
buitenwijk
o hoe het visje gilde
BOERENMEISJES
Moes ik al Moes ik al
SHOW ELEMENT
vent
Je weet niet wie je bent
Ziet zoet zoet zoet zoet zoet boertje
Denk aan je visse visse visse visse rooie moertje
SOLDATEN
wij uit de kribbe
jij uit onze ribbe!
Vrouwen zijn niks
oi
Vrouwen zijn niks
oi
Ze weten niet eens wat Drie Hoeken zijn
heksen heksen
teven teven
wij alleen baren de dood
Leve de Hoeken
Leve Jacoba
Leve Dutsch Land
Nog een keer
BOERENMEISJES
Moes ik al Moes ik al
SHOW ELEMENT
vent
Je weet niet wat je zegt
gek gek gek gek gek germaans boertje
denk aan je visse visse visse visse hoertje
1.2
NARRATOR
Een postduif daalt neer in de armen van een boerensoldaat die zich hierop los maakt uit de dans en muziekkring en loopt naar zijn legerleider: Jacoba van Beieren, turend over de duintop naar de overzijde van het Koude Kanaal.
JACOBA
Vroeger in ons Haag speelde (burpt en spuugt) Philips de harp; Jeanoux, - ai, mijn hart nog steeds - luit, en ik trommelde met mijn lange nagels op het houten raam van een borduurwerk, henegouwse liederen zingend op Italiaanse muziek. In sluiers. En daarna holden de jongens naar het Binnenhof om mathematische balspelen te beoefenen op het gras veld, terwijl ik op Bamboe
het Byzantijnse baby olifantje
mij leerde te gedragen als een toekomstige Koningin. Jeanoux et Jacoba. Le roi et la reine de La France, Henegouwen, Selande, Hollande et Frysia. Muziek. Samenzang. Hoe universeel menselijk. Ook al zijn het boeren. Ze spreken zich wel uit. Voor mij. Ik wou dat Gloucestor daar ook zo duidelijk in was. Hee, Gloucestour what's the matter you shithead! You goddamn shithead! Are you affraid of the cold salt water? You
BOER
Waarom Floris wel en zij niet. Het is onze gravin. Vrouwe Vrouwe, post
Ik most
eigenlijk niet met u praten
Want mijn keel is mij te lief
Helemaal als ik
voordat hij wordt afgeknepen
Op water en brood in de kerker wordt gezet
JACOBA
Boer KoekeBakker
Ik heb al uitgelegd
Dat Johan Cruyff een vijandelijke rebel is
Iemand die weigert mee te lopen in de bedeloptocht
Naar keizer Sigismund
mijn Leen Heer
weigert hulp
Tegen jullie toekomstige tiran
mijn welvaardige neef
Philips
Dat
en zijn vreselijke woorden
over mij!
Er ligt een
Pro Bourgondische
Pro Brabantse
Anti Beierse
Anti Dutsche
knaap
In de kerkers
Volgens de regels van de krijg
Is dat benomineerd
Jou zou ik nooit een haartje kunnen krenken
Jij bent mij trouw
BOER
Ja maar
het is de vraag waarom
JACOBA
Wat?
BOER
waarom
u eruit ziet als een slechte oogst
Heel fijn
Voor de krijgers
van deze krijg
Wat een mooie brief
met een strik eraan
Het zal wel geen militaire post zijn
JACOBA
bruut taaltje
eigen wijsje
knobbelneus
U gedraagt zich heel aardig
dat komt vast door de roggepap
Deze brief is van Vranck van Borselen
En
overgeschreven uit het Frans
leest
"Déni du Dieu, déni du Diable, incapabele d'être coupable, tu es belle, indéniable. Belle comme la mer et la Terre, belle comme le vent qu'on ne peut voir, belle comme le matin et le soir, tu es belle et pourtant tu es femme. Tu es belle et tu n'es pas la seule Tu es belle entre les belles mais dans la ribambelle des belles tu n'es pas l'etoille Tu es l'une d'elles. Tu es la mienne. Ik mis je, Vranck."
Dit kan toch niet.
BOER
Ach, u bent 27.
zingt en danst
at twenty four you look for more
at twentyfive you wanna dive
at twenty six you mix
at twenty seven you go to heaven
at twenty eight you die
JACOBA
Jaja
U heeft het over de maand Juli zeker
Het is een mooi gedicht
En francais
Maar het is niet van hem
En al was het van hem:
hij is mijn deurwaarder
gestuurd door Philips
namens de Blubberige brabo-bourger
zoon van de weduwe van Jan van Beieren
Elisabeth van Görlitz
en wijlen Antoon van Brabant
oom van Philips
neef dus van ons beiden
En
Mijn Echtgenoet tot in den doet:
Jan van Brabant!
Waar blijft verdomme de Graaf van Beieren
met zijn dikke duitse soldaten.
Iets dat helpt tegen het oprukken van het Frans Bourgondische Heilige Rijk
in dit Sicilië van het Noorden
met haar vijand tussen mijn benen
De ambtenaar van Philips
een Zeeuw
Zeeuwmeeuw
Zelfs aan Gloucestor
als ie ooit nog komt
met krijgers in de kraaiennesten
kan ik dit niet opbiechten
Muziek! In een jeugdig rap tempo!
NARRATOR
stilte
In het legerkamp
werd zij vereerd
Daarbuiten was zij weinig weerd
Ondertussen
is de bedeloptocht
bij het paleis van Keizer Sigismund
Te Luxemburg
gearriveerd
2.1 voor het hof. Op de drempel van het paleis staat de keizer.
SIGISMUND
Niet iedereen naar binnen! Belachelijk! Wat denkt U dat ik ben: een gezellige Gesellschaft, een kerk? Het lijkt wel borduurknoopjesmarkt. En het is geen eens zondag. Ik wil maximaal twee woordvoerders. Mein Gott Wie ein Geist Du Bist!
2.2
INFORMACIE MAN
Jacoba van Beieren is het enige kind van wijlen Graaf van Holland, Jan van Ostervant, geboren graaf van Henegouwen; zoon van Albrecht van Beieren, geboren vorst Von Straubingen in het Bayern van Graaf von Mittelsbacht, Albrechts broer. Van Ostervant had geen tijd om een zoon te maken want hij zatte altijd weg op internationale tournooien, volgens zijn vrouw Margareta. Wie is Margareta?
VRANCK VAN BORSELEN
Margareta is een dochter van Philips de Stoute; de grootvader van onze hertog van Bourgondië Philips de Goede; zoon van Jan Zonder Vrees; broer van Margareta; moeder van Jacoba van Beieren want vrouw van Jan van Ostervant: de zoon van Albrecht van Beieren; broer van Graaf Von Mittelsbacht etcetera.
Momenteel
omdat haar dochter niet voor haar kan zorgen
verblijft Margareta bij Philips op een van zijn Hollandse hoven
JOHAN VAN NOORDELOOS
Einde van die Hoven dan
Waar de fik in hoort
!
INFORMACIE MAN
Willem II van Holland zakte in 1256
bij Hooghoudt op zijn paard door het ijs en werd toen doodgeslagen door een achttal Friese graanjeneverstokers; zijn zoon Willem III werd in 1345 door de Friezen doodgeslagen bij Warns in de omgeving van Stavoren; terwijl ook de Hollandse Graaf Albrecht van Beieren
op zoek naar kievietseieren
het leven beeindigde met een friese dolk door zijn haagse huig. Van wie was Albrecht van Beieren de grootvader en hoe heten de beide vrouwen?
JOHAN VAN NOORDELOOS STOMPT DE INFORMACIE MAN NEER
JOHAN VAN NOORDELOOS
Johan van Noordeloos, iemand die niet voor slap geouweghoer is afgereisd naar keizer Sigismund.
SIGISMUND
Komt U binnen, mijn Heer. Terwijl Uw gelaat iets zeer edels laat zien, gelooft U niet in de Informacie Man?
JOHAN VAN NOORDELOOS
Ik ken hem niet.
VRANCK VAN BORSELEN
Heer Johan van Noordeloos heeft daarnet een vraag laten liggen. Staat U mij toe het antwoord terug te geven.
JOHAN VAN NOORDELOOS
Kabeljauw.
VRANCK VAN BORSELEN
Ik noem mijzelf liever Lage Lander. Albrecht van Beieren was de grootvader van Jacoba van Beieren en de vader van Margareta, de zus
dus
van Jan van Ostervant; de vader van Jacoba, die de vrouw werd van Jan Zonder Vrees op de dag dag Jan van Ostervant huwde met Margareta van Bourgondië. Isabeau van Beieren; de tweede vrouw van Hendrik IV, koning van Frankijk en de vader van Jean van Touraine, Jacoba's latere verloofde en tevens dus haar achterneef, was een bastaarddochter van Albrecht van Beieren.
JOHAN VAN NOORDELOOS
Blauwe kwikvis.
VRANCK VAN BORSELEN
Ophouden nou of ik sla je bek aan stukken. Jacoba van Beieren was vier toen haar grootvader
blijkbaar traditiegetrouw
in de Friese Gebieden zijn dood opzocht. Inmiddels heeft Jacoba met de Friezen leren omgaan en het volk vergeven. Hetgeen hoopgevend kan zijn voor de toekomst van de Lage Landen, wanneer ze in haar handen blijven. Hetgeen onwaarschijnlijk is.
SIGISMUND
En iemand die kan optellen en aftrekken. Komt U ook maar binnen.
2.3 rond de keizerstroon
VRANCK VAN BORSELEN
Ik ben Vranck van het ambacht Borselen, Zeeland. Capiteyn in dienst van Filips de Goede.
JOHAN VAN NOORDELOOS
Vieze verrader! Dan ga je nu dus dood.
VRANCK VAN BORSELEN (tijdens het duel)
Keizer Sigismund, Heer van Noordeloos is Opper Trompetteur binnen het Hoeksch Bevrijdingsleger.
JOHAN VAN NOORDELOOS
Alsof ik iets te verzwijgen heb!
VRANCK VAN BORSELEN
Behalve onze veertiendaagse reis door Gelre en de Overmaaze Landen naar Uw hof in Luxemburg, brachten hij - deze edele Hollandse ridder - en ik gezamenlijke leef tijd door aan de vaarvoet tussen Zandvoort en Santpoort, tijdens een keihard beleg dat aan vier kanten gevoerd werd. Al zagen zij mij nooit handelswegen beroven of huizen platbranden; de Hoeken stelden zich nooit vragen over mijn plaats in hun midden. Mede omdat ik vele avonden intiem doorbracht met hun Landsvrouwe...
JOHAN VAN NOORDELOOS
UNSRE Landsvrouwe!
KEIZER SIGISMUND
GEDRAAGT U ZICH
VRANCK VAN BORSELEN
.....en volgens het salische erfrecht de Gravin van Zeeland, Holland en Henegouwen. Landsvrouw Jacoba van Beieren.
JOHAN VAN NOORDELOOS
Keizer Sigismund, al bezocht U het slot Noordeloos nooit...
SIGISMUND
Het klinkt als een strafkamp.
JOHAN VAN NOORDELOOS
...uw aandacht en overzicht van onze wereld is werelds. Daarom vraag ik u heel eenvoudig bedacht: waarom zou Gloucestor van Engeland deze krijg oplossen. U bent toch ook tegen uitbreiding van het Engelse Rijk aan Onze Kant van het Koude Kanaal; houdt toch hopelijk ook niet van de abele spelen? Shapeable Shakeable Shittable shootable....
VRANCK VAN BORSELEN
....capable coupable indéniable le Diable. En we zijn ook tegen de opkomst van Parijs! Wij willen onze eigen taal!
SIGISMUND
Ridders, het is goed dat U
in uw lelijke staat
gekomen bent. Het lijkt onbegrijpelijk en daarmee voor de krijg, om uw eigen landidioom zo goed mogelijk te immiteren. U mag echter niet vergeten dat elders
buiten u
de werkelijke slachtoffers vallen. Zij die afgesneden worden van hun dagelijkse wandel en handel. Maar U geeft waarschijnlijk geen zier om het verlies van de Hanze Tagen dit jaar in Amsterdam.
VRANCK VAN BORSELEN & JOHAN VAN NOORDELOOS
Welwaar!
SIGISMUND
Wel dan, mannen van de keizer, deze belachelijke krijg begon ermee toen Jacoba van Beieren weigerde mijn advies op te volgen door niet te trouwen met Jan van Beieren, jankend dat Jan van Beieren pokdalig was en eng.
VRANCK
Jan van Beieren is haar directe oom. Ze was vijftien, en pas weduwe.
SIGISMUND
Jaja van Jean van Touraine
Jeanoux
de franze kroonprins. Op de verloving in Albrechts Haag - Jacoba was toen vier jaar Jean van Touraine negen - werd er al druk gespeculeerd. Dat jaar stak ad panem de vader van Philips, Jan Zonder Vrees, een baron van Armagnac overhoop omdat ie als vriendje van Isabeau van Beieren
de franse koningin
teveel invloed kreeg aan het franse hof. Scherp observerend in de Troonzaal hoorde ik de bourgondische muil tot ver in de toekomst open gaan. Eerst de franse prins, dan de beierse prinses en vervolgens het hele Heilige Roomse Rijk Deutscher Nation erin geschoven. Meteen heb ik een haagse heraut opdracht gegeven om al Jacoba's titels absoluut te vernietigen, al haar oorkondes te verbranden met eeuwige naleving in de Kronieken enzovoorts (met andere woorden: de vorstin Jacoba van Beieren bestaat eigenlijk niet). Vijftien jaar later, precies drie dagen na het huwelijk, vind Jeanoux de dood
via
Gouden kaatseballen opgepoetst met Geel Gif. Jacoba werd direkt door Van Oostervant naar Holland verkast en in Den Haag op een internationaal prinsenbal gepresenteerd als Henegouwse Gravin; Koninklijke Weduwe en Landsvrouwe van Holland en Zeeland in Keizer Sigismunds Keizerrijk. Haha! Een Totale Misvatting, ik kan er tot in de kleinste eenheid op ingaan, maar dan valt U in slaap. De dynastieke overeenkomsten zijn dan ook niet voor U bedoeld. Tenzij wij U er in onderwijzen. Ikzelf heb de toestand tijdens mijn reizen langs de verschillende Europese hoven in het kader van steun tegen de Turken al een keer of wat uitgelegd
- iedere keer wanneer domme koningen mij vroegen of ik niet bang was voor de bloeddorstigheid van de inboorlingen -
maar officieel kwam de dynastieke aap uit de mouw op de begrafenis van Jean van Touraine. Martinus zelf liet hem ontsnappen in al Zijn Goed Voorbereide Roomse Onschuld via zijn pauselijke condoléance met Canonieke Waarde: Katho Liek. Kunt u zich de woede van Karel IV voorstellen? Kroonprins vermoord om Waardeloze Nicht?!
Gelukkig maar soms ook helaas
hebben we als Wereld Keizer
met onderdanen te maken die het wegen van een woord onbelangrijk vinden. Het holle volk vroeg niet om bewijzen toen Jacoba op tournee werd gezet. Het volk erkende de Landsvrouwe, tuurlijk, de dochter van Graaf van Holland. Willen we haar op dat paard? Ze las een schattig briefje voor. Is goed.
VRANCK VAN BORSELEN
Deze klucht is een belediging voor onze standenvergaderingen.
SIGISMUND
Versplintering heeft een voordeel: het vernietigt of voedt elkaar maar lost zich altijd op onder de mensen. Er was echter een mogelijkheid geweest om Nederland als de uithoek van een duits hof in het Keizerrijk Sigismundus te behouden. Huw haar met Jan van Beieren, de bisschop van Luik, dan kunnen ze samen Jan van Brabant penetreren. Per postduif heb ik mijn voorkeur gegeven. Maar zij stapte naakt in het huwelijksledikant met Jan van Brabant. De nodiging van het nieuw gehuw heb ik afgewezen.
JOHAN VAN NOORDELOOS
Ze was vijftien en net een jaar weduwe.
VRANCK VAN BORSELEN
U heeft niet meer meegemaakt hoe Jan van Brabant Jacoba's hofdames welbewust buiten de avondspijzen sloot en verving door een staf van brabantse boerinnen? Hoe zij toen is gevlucht op haar eigen benen zonder paard en werd gegijzeld en gevangen gezet door Jan van Beieren?
SIGISMUND
Jawel ik ving wel eens wat op. Het hollandse hoofddoekje met oorijzers. Onverharde kleinzieligheid. En dat is de bron van al uw laaglandelijke ellende.
JOHAN VAN NOORDELOOS
Opgeblazen Kikker! Wij hebben haar bevrijd! Twee maal ergens uit gesmokkeld! Verdomme!
VRANCK
Uw logica is helder maar eenzijdig.
SIGISMUND
En U volgt lessen bij de kerkvaders aan de Universiteit? U weet toch wie dat ding in Leuven gebouwd heeft? Jan van Brabant. Geadviseerd hierover door Jan van Beieren, Philips van Bourgondië en mijzelf! Als teken dat het kan. Zu Sammen Zu Frieden Arbeiten! Een Voor Beeld! Bloeden doen de vrouwen maar!
VRANCK
In Zeeland bestaan er ook gezamenlijke acties. Tegen het wassende water; monikken en mensen samen. De Zeeuwse Waterwerken.
JOHAN VAN NOORDELOOS
En in Holland staat een huis. U vergeet het onderwerp van deze bijeenkomst. Wij willen keizerlijke krijgsmacht.
SIGISMUND
Klaar zo. En wat is de officiele reden duidelijk van uw aanwezigheid hier, Capiteyn Van Borselen.
VRANCK
Ik ben hier officieel met een brief van de Hertog van Bourgondië.
SIGISMUND
Heeft Flipje recht op deze titel? Is Jan Zonder Vrees werkelijk dood dan?
VRANCK
Doodgeslagen in Rue de Babette in Parijs.
SIGISMUND
Het is dus van Hertog Philips ja. U kunt het direkt lezen.
JOHAN VAN NOORDELOOS
Dood.
VRANKC VAN BORSELEN
Nou op houden Johan, of ik wurg je keel, bij Balder. Zonder mijn escort was er helemaal geen reizen voor jullie mogelijk geweest.
Keizer voorlezen durf ik niet
ik ben er niet voor opgeleid
als Capiteyn van Zeeland en Holland en messangier voor de hertog van Bourgondie heb ik een serieus administratief contact met Jacoba van Beieren. De Vrouwe moet geld betalen aan Jan van Brabant vanwege de land en zeeoorlog. Tenminste vier verwaterpas gegulde koggen worden terug geeist in goud door de gilden en gezellen uit de Amstelstreek die welliswaar sympathiseren met de nieuwe leenheer Philips maar geen verliezen willen lijden. Vier koggen, waterpas en geguld in goud! Slot Teylingen kan vandaag of morgen zijn terugveroverd. Maar wat staat daar nog in. Niks. Nat hout, geen paard of koe en zeker geen schatkist. Deze Hel op aarde heeft zij niet verdiend! Wat goed goud kan het unieke aan haar persoon in ere herstellen. En in dat opzicht loop ik mee met de bedeloptocht en smeek om gerechtigheid. U moet haar helpen, Vader Sigismund.
JOHAN VAN NOORDELOOS
In Holland werd unsre Landsvrouwe openlijk "land loopster" genoemd.
SIGISMUND
Een logische inversie. Maar leuk bedacht. Landsvrouwe landloopster.
VRANCK
De "dader" ligt nu geboeid op de galg te wachten in een of andere kasteelkelder. Zijn naam is Johan Cruyff.
SIGISMUND
Heb ik begrepen dat Flip aan een serieus plan voor de vrede
werkt?
VRANCK VAN BORSELEN
De kern van het plan is een surprise, zoals hij het zelf noemt. En wanneer hij dat woord zegt laat hij kleverig voedsel serveren dat pijn doet aan je tanden. Maar of het een zoet vredesverdrag wordt weet ik niet.
SIGISMUND
Philips kan gerust zijn.
Gods Plaatsvervanger
erkent het huwelijk tussen Gloucestor en Jacoba's dienstbode
volledig
waarmee Jacoba voor de derde maal gescheiden is verklaard en
laten we het eindelijk onder ogen zien
onbemiddelbaar is geworden. Een Postduif moet het slechte nieuws maar langs komen vliegen in jullie tentenkamp. Dan heeft de bedeloptocht naar Mij ook geen effect....
Klap op klap
Een fraai moment voor capitulatie.
Zoiets zal Flipje de Halve Gare Normandiër ook wel uitgerekend hebben. Alleen de vorm blijft een verrassing. Geen Geel Gif, dat weet ik zeker. Flip moet een stuk beschaafder zijn dan Jan. Nee maar, hier ga ik niet op in.
(leest)
"Onze handen om Het Authentieke Zwaard Van Arthur Met Aan De Punt Het Bloed Van de Heilige Maria, veroverd tijdens de enige echte Heilige Kruisvaarderstocht. Wordt lid van Het Gulden Vlies. Slechts één keer per jaar broederlijk samenkomen. Elke dag tot in de nazaaddellijke eeuwigheid hoger, groter, sneller, rijker, beter. "
Weer een handelsbank. Nein Danke. Gott im Himmel, wat adviseert U mij. Ik ben de draad kwijt. Het is mijn grondgebied ook helemaal niet.
MINSTREEL
o zwarte turkse kater
op de grote groene rots
die lachend lonkt
naar de vogel
boven Kosovo
Haar bebloede vleugels
gestold
door het licht van de zon
dat rode vuur
SIGISMUND
Moravië. Alleen maar natuurlijke begrenzingen; bergen, zeeën en poesta's. Als alles later eenmaal is ingedeeld heb je er geen omkijken meer naar als alles later eenmaal is ingedeeld. En het vertoeft er heer lijk, ook in de winter. Ik heb daar mijn lievelingssoep leren kennen. Zachte warme bonensoep met gemalen pepervlees en korianderblaadjes. Onvergeeflijk goed voor het poepen. Also Essen wir. En een krijgsmacht. Ook niet te vergelijken met die van U hier. U doet maar wat. De Turken ontvoeren boerenbalkanbabies om ze op te voeden als turkse tijgerkrijgers
met als tussenbestemming
het op byzantiense wijze bezwangeren van boerenbalkanboerinnetjes
en uiteindelijk
om een
diepgewortelde
getalmatige meerderheid te vormen op ons: Rooms Katholieke Christenen. En het werkt! De mens is van deeg! Aan ons om er iets van te bakken. Terwijl
(zucht)
als veldheer zou je er één grote donkere mokerslag op willen
kunnen geven. Zoiets als: Alle Hoeken om het hoekje, we doen het wel met
de gedesillusioneerde zoons.
Wat kijkt u!
Ik domineer, een dominee, verplaats me in uw toestand en spiegel u een andere maar vergelijkbare stand van zaken voor.
Daar gaat het hier om
aan het hof van Keizer Sigismund. Smaakt het?
Heb ik u al verteld dat ik ieder jaar, tot aan zijn omstreden dood, kerstfeest vierde bij Jan van Beieren, broer van Jan van Ostervant, zoon van Albrecht van Beieren; Jacoba's gehate oom met pukkels, die macht behaalde als bisschop te Luik door daar met Jan Zonder Vrees, de vader van Philips, enkele duizenden traditioneel geschoolde schoenmakers en bakkers af te slachten als waren het varkens voor de worst? Typisch de ijverzuchtige titelloze neef, vond ook de Graaf van Beieren, vorst van Mittelsbacht. Die zie ik op de Pasen. Gingen die noord westerlingen zich maar eens met de gemeenschap bemoeien in plaats van dat gejaag op elkaar. Het moordt en het vreet. IEDER JAAR NAAR LUIK om zijn verdomde zuurkool te proeven. Het is die verplichting waar de mens vroegtijdig aan overlijdt als Jezus Christus hem niet innerlijk had bevrijdt.
Toen Jacoba vier jaar geleden besloot bij haar Brabantse Man weg te lopen en zich aan te bieden aan de natuurlijk vijand van iedereen - een Broer van de Keltische Koning -
heb ik Jan van Beieren aangeraden Jan van Brabant geweldloos te domineren, haar rol als LandsVrouwe over te nemen
en de Lage Landen in een tevreden staat van handeling te houden met de duitse hanzesteden. Een half jaar lang was Jan inderdaad Luiks Bisschop en Hollands Leenheer totdat, een maand in 1425, de Leuvense Universiteit was net een seizoen geopend, hij uit een Bijbel voorleest die is ingesmeerd met Geel Gif
door
volgens de Bourgondisch-Beierse Inlichtingendienst
een Hooggeboren pas getrouwd echtpaar uit Engeland.
JOHAN VAN NOORDELOOS
Dat verhaal ken ik. Maar Jan van Beieren is vergiftigd door zijn vrouw Elisabeth van Görlitz, de weduwe van Antoon van Brabant en de moeder van Jan van Brabant. Iedereen weet dat zij haar zoon beschermde tegen deze pokdalige rode duivel die alle Neder Dutsche status verdeelde onder Bourgondiërs en Belgen!
SIGISMUND
Maar het blijft een feit dat een week na Jan van Beierens dood
de Beierse Bigamiste Jacoba terugkeert uit Engeland. Via Calais door Frankrijk en Henegouwen arriveert zij zonder praal en pracht in Holland, om daar de prille lokale handel systematisch op te ficken door een oorlog te beginnen tegen Jan van Brabant. De Kelt keert gelukkig weer naar Engeland met Eleonora Godenspijs de Bonhaim Carter. Peper Honing Wijn. Wat Philips betreft: het werden de Armagnacjes of de Hoekjes. Dus verruilde hij Jeanne D'arc voor Jacoba van Beieren: de Gravin die niets betekende. Samengevat: ik sta erbuiten. Snapt U? U kijkt mij aan als een pasgekookte vis.
JOHAN VAN NOORDELOOS
Afgehaakt.
SIGISMUND
Zij vecht voor haar persoonlijke positie niet voor het belang van het wereldrijk. Anders was ze Jan van Beieren getrouwd, ook al was ze vijftien. Van Ostervant lichtte haar heel goed voor op alle vlakken. Capiteyn, als U Jacoba ziet, moet U haar er aan herinneren dat haar naam niet Athene is. Dat tenminste is gebleken. Ze is niet geboren met verstand. Zij is een middelmatige vrouw. Ze moet tot bezinning komen en haar plaats kennen. Hoewel het voor bepaalde aardse glorie nu te laat is. Holle adel reproduceert alleen maar hollere adel. (tegen Noordeloos) U mag van mij ongestraft de eigen lokale gelederen blijven motiveren. Uw gemoed kan geen bredere horizon verzinnen. U bent oprecht in uw gevecht. En misschien heeft U gelijk. God zegene U. Ik adviseer u echter: als Jacoba het niet doet
sluit u zich dan
zelf
op tijd aan bij de Capiteyn hier. Opdat iedere verdere dag U zoet smake, als mij dagelijks het hoogduitse gerstesap. Met Hop gebrouwen en niet dus met de heerlijke hollandse duinkruiden, helaas, omdat de interstedelijke gruiter op een houtje bijt door jullie gevecht.
TWEEDE BEDRIJF
3.1 In een bos naast het lijk van een predikant die de gemeenschap predikte.
NAR RATOR
"Linfars" vermoedt Vranck van Borselen
drie dagen later
"roofridders"
Sloegen het leven kapot
in deze man.
Wiens laatste woorden waren
LIJK
Leef in Goede Gemeenschap
Man, Vrouw en Kinderen
NAR RATOR
om de ramp van een beierse optocht door een Bourgondisch protectoraat te voorkomen
trok de stoet op de terugweg weer niet door zijn geliefde Zeeland
Hoe graag Heer Vranck ter ontspanning
ook Borselse mosselen had willen vangen.
Maar ook
midden in de bossen tussen Maas en Rijn
is het
de veertiende Juli
heel fijn
Juist omdat het er de rest van het jaar regent.
De lucht zwanger van de hitte
De mieren onder de varens
de maan die vol verschijnt
Geen slechte plaats
Om de paarden
En het moede lijf
Te rusten te leggen
JOHAN VAN NOORDELOOS
Na het bloedbad bij Othee
Kreeg Jan zijn titel
hoezee
(ziet het lijk)
Heer Vranck! Help!
VRANCK VAN BORSELEN
(aangalopperend, springt van zijn paard)
Linfars! Roofridders! Maar wees gerust: een Linfar vliedt altijd van zijn zonde af. Laat je niet wakker houden door je meisje. Ik houd de wacht.
NAR RATOR
En weer begreep Johan van Noordeloos niets van zijn medemens. Maar hij was te moe om het meisje op zijn borst te verdedigen.
JOHAN VAN NOORDELOOS
Holle adel Ho! Holle Adel He! Ho la he la holderdebolderdebol. Holland Volland Bolland Holman Volman Bolman Ho!
BOERENMEISJE
Sssssssssssssss
JOHAN VAN NOORDELOOS
Heb ik gelijk? Of wat!
BOERENMEISJE
Natuurlijk. Hol, vol of bol. Dat is de kwestie.
JOHAN VAN NOORDELOOS
Moesje
BOERENMEISJE
Sssssssssssssss
NAR RATOR (als het Zandmannetje)
Voor het oog van de wereld
was weer wat anders
als
voor het oog van de nacht
Iets waar Van Borselen
uiteindelijk
zijn ogen voor sloot
3.2 Opkomst der dertien heksen en de Opperpriesteres.
HEKSJE
Lekker je handen op je knieën
maar je gewicht op je benen
en je buik en ribben in
dan rondjes wiebelen
via de randjes van je voeten
Als het goed is
Voel je dan je hele onderrug
voet naar de kop
en je bent er
JOKOS DE POKOS
Wat was er eerder
De kip of het ei
HEKSEN
Het ei
Dat steeds om een geboorte vraagt
aan de moederkip
JOKOS DE POKOS
Ooit begonnen met de maan
als Moederkip van ons bloed
Heeft de schriftelijke tijdberekening
van de man
als voordeel
goed en gemakkelijk
gezamenlijke bijeenkomsten
te kunnen coördineren
Vandaag
In de zevende maand
Na het Oude Jaar
Met twee maal zeven vrouwen
uit de buurt
dansen wij op de achtentwintigste dag
In verboden vrijheid
HEKSEN
Onder de maan.
JOKOS DE POKOS
Maar waar is de veertiende vrouw?
Ik tel dertien heksen
Tytje Bokje mist
Een Priesteres
(tegen Nar Rator)
Weet jij waar Tytje Bokje is?
NAR RATOR
Zucht. Philips?
PHILIPS
Ik protesteer tegen een opkomst als deze.
U weet heel goed dat een modern staatshoofd zich niet op laat roepen door geesten. Dit is fataal voor mijn parole.
GLOUCESTOR
Want geesten zijn typisch Keltisch?
NAR RATOR
Gloucestor? Jij?
GLOUCESTOR
Ik heb al zowel ellende meegemaakt door die Beierse Prinses. En we zijn niet eens getrouwd. Philip please, gun Engeland haar perfectie. Ik wist niet dat de Hollanders van niets op de hoogte waren. En het suddert maar door. Vanwege een gebrek aan sex schreef een Londonse heks een pro-Jacoba petitie en liet deze aan mij aanbieden
tijdens een samenkomst van het Engelse Parlement
PHILIPS
- van het franse woord
parler
GLOUCESTOR
Maar aan het parlement dus
- dat ik sinds de dood van Henry the Eight aan moet horen -
door honderden tandeloze grijze manwijven
Ik heb ze onderdak moeten verlenen
op grond van de wet bij Magna Charta, waar iets in staat over deze stand
PHILIPS
Ooit zal ik de troon bezetten van jullie beschaafde Enge Land.
NAR RATOR
Het stuk is dood. Hoe krijg je het voor elkaar. Heks.
JOKOS DE POKOS
Je kunt toch gewoon mijn vraag beantwoorden? Waar is de veertiende heks?
NAR RATOR
Ze is bij Philips.
Vastgebonden op zijn Eindhovense bed met zwarte satijnen linten.
Een simultaan gebeuren, zodat het drama vanzelf ontstaat.
(vervolg: 3.3 In een Eindhovense torenkamer.)
terwijl hij haar vingert vertelt hij over de gouden toekomst van de wereld
via zijn versie van
het onkenbare goddelijke plan
het leven
als La Divina Comedia
Van
Die Italiaanse schrijver
Dante
Zijn Inspirator
die leerde dat alles dat nooit gebeurd is
niet waar kan zijn
dus het Dodenrijk bestaat niet
alleen de levende mensen gelden
en daarvan de helden
heksen betrekken nar rator in verhaal
dat hiermee gevaar loopt
nar rator koopt zich af
door de veertiende heks op te speuren
heksen seksen heksen missen heks haar sporen we op bij Philps die haar behandelt zoals men meisjes behandelt confrontatie met Jokos de Pokos en ontmoeting Vranck van Borselen heksen opgepakt
JOHAN VAN NOORDELOOS
r1 r2 over duitsers
v over detailles sex met Jacoba de interesse van Filips
gawan over woorden wijsmaken
vrank blijkt een dommem meegaande man die iederen woord wilde snappen
ontsnappen
ontspannen
woord
aan het woord
antwoorden
--------------------------------------------------------
thema's uit de tekst
pauselijke postduif (scene 3)
bisschop van Luik (scene 2)
----------------------------------------------------
(4.....)
Jacoba Heb ik Jan van Beieren vermoord
Heeft papa Aleid van Poelgeest vermoord
Gawan Papa.
Jacoba Dat is Nederdiets voor vader. Vader.
-------------------------
over het groeien van taal in woorden in verschillende tijden
DE Late Middeleeuwen waren heel taalbewust, orthodox anti-postmodern.
* sommige hoge personen moesten hun eigen achternaam verdienen. (aan de haagse eettafel) Jacoba was "hoger" dan Filips
sigismund
vranck
Misschien helpt het als u
heb ik de zogenaamd homophiele bisschop van Luik, Jacoba's bloedeigen duits arische neef
home
- M@GAZIJN - colofon
(GE)ZICHT- email
SHUNT
sponsor
http://www.ruebarree.com